Đám cưới được coi là sự kiện trọng đại của đời người, vì vậy mọi thủ tục cưới hỏi theo phong tục Việt Nam từ Bắc vào Nam đều được chuẩn bị và tiến hành khá chặt chẽ, mang tính truyền thống và được truyền từ đời này sang đời khác. Điều này không chỉ thể hiện lòng thành kính với cội nguồn mà còn lưu giữ những nét đặc trưng nhất trong đám cưới truyền thống của người Việt.
Có thể nói phong tục cưới hỏi ở ba miền Bắc, Trung, Nam đều có những thủ tục và nghi lễ cưới hỏi riêng nhưng hầu hết đều giống nhau và về cơ bản gồm 4 lễ chính là lễ nhập trạch và lễ đính hôn. Lễ cưới, lễ dạm mặt.
Lễ dạm ngõ là khởi đầu cho một chuỗi các nghi lễ cưới hỏi tiếp theo, vì vậy đây là một nghi lễ vô cùng quan trọng không thể bỏ qua trong một đám cưới truyền thống của người Việt. Vì vậy, trước khi tổ chức đám cưới, nhà trai phải chọn ngày đẹp để ngỏ lời với nhà gái đến dạm ngõ và chấp nhận mối quan hệ thân tình giữa hai bên gia đình thì mọi việc mới trọn vẹn.
Đây cũng là buổi gặp mặt chính thức đầu tiên giữa nhà trai và nhà gái, được coi là thủ tục cần thiết để “người lớn” nói chuyện với nhau, bàn bạc và thống nhất ngày giờ tổ chức. Lễ đính hôn, lễ cưới, nghi thức và số lượng tráp lễ theo yêu cầu của nhà gái, cũng như thỏa thuận về địa điểm, cách thức tổ chức và dịch vụ sử dụng trong toàn bộ quy trình nghi thức. Lễ vật ở ngày đó chỉ đơn giản là trầu cau, trà, thuốc và bánh kẹo với số lượng chẵn để nhà gái bày tỏ lòng kính trọng đối với Gia tiên.
Trình tự nghi lễ:
Sau lễ dạm ngõ thì lễ ăn hỏi được tổ chức. Đây là thông báo chính thức về việc kết hôn cho con cái giữa hai bên gia đình.
Trong lễ ăn hỏi, các thủ tục như ăn hỏi, xin dâu và nạp tài đều được đưa vào ngày này. Nhà trai sẽ mang đến nhà gái 30 chục trầu cau và cả tráp ăn hỏi. Sau khi bố của chú rể và bố của cô dâu giới thiệu những người tham dự buổi lễ, mẹ chàng rể sẽ lần lượt trao 30 cơi trầu. Mười quả trầu đầu là dành cho nghi lễ ăn hỏi, mười quả trầu tiếp theo là lễ vật xin cưới, chục trầu thứ 3 là lễ vật cho nghi thức nạp tài. Sau khi nhận được cơi trầu cau thứ 3, nhà gái sẽ đến nhận tráp lễ vật từ nhà trai.
Số lượng tráp có thể là 5, 7, 9, 11 tráp và phải là số lẻ, lễ vật trong tráp phải là bội số của 2. Lễ vật cho nghi lễ ăn hỏi không thể thiếu bánh cốm, bánh su sê, mứt sen, chè, trầu cau, chè, thuốc lá... và thêm xôi, lợn quay.
Trình tự nghi lễ ăn hỏi:
Nếu hai bên gia đình không tổ chức tiệc chung trong khách sạn thì mời khách tới ăn uống và chúc mừng, thường là một ngày trước lễ cưới. Tiệc của cả hai bên trong gia đình thường là buổi tiệc mặn. Ở nhiều nơi miền Bắc, chàng rể phải có mặt trong ngày nhà gái mời khách.
Một số gia đình theo quan niệm xưa sẽ cẩn thận đón dâu hai lần tùy theo tuổi cô dâu. Trong ngày lễ ăn hỏi có thêm thủ tục xin dâu, cô dâu theo nhà trai về ở. Sáng sớm hôm sau, cô dâu bỏ đi một mình mà không ai hay biết, cũng không ai nói gì. Như vậy đã được coi là qua một lần xuất giá.
Ngày nay, hôn lễ có thể được tổ chức tại nhà hoặc trong khách sạn. Nếu lễ ăn hỏi được tổ chức tại nhà thì nhà trai cần lên kế hoạch xuất phát và lộ trình của lễ ăn hỏi, đại diện nhà trai sẽ phát biểu trước đại diện nhà gái trong lễ Vu quy, xin phép chú rể vào nhà xin hoa cho cô dâu. Sau đó, bố mẹ cô dâu và chú rể hai bên sẽ làm Lễ gia tiên rồi xuống nhà đón hai bên gia đình, rót nước mời và chụp hình lưu niệm.
Đến ngày giờ đẹp đã chọn, chú rể sẽ cùng bố và đưa đại diện họ nhà trai đến nhà gái, mang theo xe hoa và hoa cưới để rước cô dâu về nhà. Cô dâu sẽ trang điểm, mặc váy cưới, còn chú rể mặc vest.
Tại nhà gái (tục gọi là Lễ Vu quy): Nhà trai đón dâu tại nhà gái. Nhà trai vào nhà gái, hai nhà giới thiệu thành phần khách tham dự, sau đó nhà trai trao trầu cau cho nhà gái và xin phép nhà gái vào đón cô dâu. Cô dâu, chú rể tổ chức lễ cúng tổ tiên tại nhà gái. Cuối cùng, nhà trai xin phép đưa cô dâu về nhà chồng. Đại diện nhà gái cũng phát biểu thống nhất cho nhà trai đón dâu.
Nhà trai (gọi là Lễ thành hôn): Khi cô dâu về nhà chồng, cô dâu và chú rể cùng nhau thắp hương trên bàn thờ tổ tiên của nhà trai. Sau đó, nhà trai có đôi lời phát biểu với quan viên hai họ. Chú rể sẽ dẫn cô dâu đến gặp mẹ chồng, chào hỏi gia đình hai họ, tặng quà và dùng bữa tiệc thơm ngon. Bên cạnh đó là các chương trình biểu diễn được diễn ra để góp vui. Đồng thời, đại diện phía nhà trai mời nhà gái vào thăm phòng tân hôn của đôi vợ chồng mới.
Cả hai bên gia đình nên đến khách sạn khoảng 30 phút trước giờ mời ghi trên thiệp cưới. Cô dâu ngồi trong phòng chờ, sửa sang lại váy cưới. Hai bên gia đình sẽ đi kiểm tra mâm cỗ, 20 phút sau đó quay lại nơi đón khách. Bố mẹ chú rể sẽ đứng thành hàng, thuận tiện nhất cho việc bắt tay khách mời. Thông thường, việc tiếp đón khách diễn ra khoảng 30 phút để bước vào nghi lễ chính thức.
Từ đây, mọi việc đều do MC khách sạn hoặc bạn thân của cô dâu chú rể lo liệu. Đại diện hai bên gia đình cô dâu chú rể sẽ nâng ly chúc mừng toàn bộ tiệc cưới, sau đó đến từng bàn nâng cốc hạnh phúc. Cuối cùng, bố mẹ cô dâu chú rể cảm ơn các vị khách có mặt tại cửa.
Ngoài ra, sau lễ cưới, cô dâu chú rể phải tiến hành lễ lại mặt. Thời điểm các cặp đôi mới cưới về nhà gái thường là ngay sau ngày cưới. Nhưng thời gian này còn tùy thuộc vào điều kiện làm việc của cô dâu chú rể và khoảng cách địa lý giữa hai nhà. Thông thường, cô dâu chú rể sẽ sang nhà ngoại vào buổi sáng để thực hiện nghi lễ này. Lễ vật được nhà trai chuẩn bị là một con gà trống và gạo nếp, hoặc kẹo và rượu thuốc để đôi trẻ mang về nhà ngoại. Cô dâu chú rể sẽ ở lại ăn cơm với bố mẹ vợ.
Theo phong tục và nếp nghĩ của bao thế hệ người Việt Nam “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành” nên việc cưới xin là một việc vô cùng trọng đại. Vì quan niệm hôn nhân ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và hạnh phúc cá nhân của hai người nên việc xem ngày kết hôn theo tuổi nam nữ được coi là kim chỉ nam cho kế hoạch kết hôn của họ.
Để chọn được ngày lành tháng tốt cho việc kết hôn, quý vị có thể tham khảo xem ngày cưới hỏi tại Phong Thủy Tam Nguyên. Qua dịch vụ này, quý vị có thể hoàn toàn yên tâm khi được Thầy Tam Nguyên lựa chọn ngày tốt để tổ chức hôn lễ cho đôi vợ chồng trẻ hạnh phúc trăm năm.
>>>> Tham khảo thêm:
Lễ Cưới Khắp Nơi Trên Thế Giới Có Gì Độc Đáo?
Đặt tên con gái 2022 theo phong thủy mang ý nghĩa tốt đẹp
Đặt tên con trai năm 2022 theo phong thủy để bé luôn bình an, may mắn
Tổng thư ký Hiệp hội dịch học Thế giới phân hội Việt Nam
Viện phó thường trực Viện nghiên cứu & Phát triển Văn hóa Phương Đông
Giám đốc Công ty TNHH Kiến trúc Phong thủy Tam Nguyên.